I. Mạng máy tính là gì?

• Khái niệm mạng máy tính

Có thể hiểu đơn giản, mạng máy tính là một hệ thống mạng lưới các máy tính được kết nối với nhau theo một đường truyền vật lý. Chúng được kết nối theo kiến trúc nào đó (Network Architecture) nào đó. Mục đích tạo nhằm thu thập, trao đổi dữ liệu và chia sẻ tài nguyên cho nhiều người cùng sử dụng.

Mạng máy tính được thấy nhiều nhất tại các văn phòng khi có nhiều người cùng sử dụng máy tính trong cùng một phòng. Hoặc mạng máy tính cho một tòa nhà, một thành một. Cũng có thể là mạng máy tính trên phạm vi toàn cầu.

• Các thành phần của mạng máy tính

Mạng máy tính bao gồm 3 thành phần chính: 

- Các máy tính được dùng để kết nối với nhau.

- Các thiết bị mạng dùng để kết nối các máy tính với nhau.

- Phần mềm cho phép thực hiện công việc trao đổi thông tin giữa các máy tính.

II. Các loại mô hình mạng máy tính

Hiện nay trên thế giới phổ biến các loại mạng máy tính sau:

• Mạng ngang hàng (Peer – to – Peer)

Tên gọi cũng nói ra vai trò của thành phần máy tính trong mạng lưới này. Với dạng này, các máy tính tham gia cùng một hệ thống mạng với vai trò ngang nhau. Có thể cùng chia sẻ tài nguyên, dữ liệu máy tính với nhau một cách trực tiếp. Mạng máy tính ngang hàng chỉ thích hợp với những mạng có quy mô nhỏ, tài nguyên được quản lý phân tán. Nhược điểm của hệ thống mạng này là chế độ bảo mật kém.

• Mạng khách - chủ (Client – Server)

Với mạng khách - chủ sẽ có một đến một vài máy tính được chọn làm máy chủ (Server). Đảm nhiệm việc quản lý và cung cấp tài nguyên, dữ liệu đến các máy khác. Những máy tính sử dụng dữ liệu từ máy chỉ được gọi là máy khách (Client).

Máy chủ trong hệ thống này có vai trò điều khiển việc phân phối tài nguyên nằm trong mạng với mục đích sử dụng chung. Đảm bảo cung cấp, phục vụ dữ liệu cho máy khách một cách có hệ thống. Máy khách là máy sử dụng tài nguyên do máy chủ cung cấp. Với mô hình mạng máy tính này thì dữ liệu được quản lý tập trung, bảo mật tốt, thích hợp với các mạng trung bình và lớn.

• Mạng liên kết nối (mạng theo web)

Mạng liên kết bằng internet là một dạng mạng máy tính diện rộng. Chúng đã và đang trở thành một phần không thể thiếu trong hoạt động của bất kỳ cá nhân, tổ chức, các doanh nghiệp, tập đoàn trên thế giới. Mạng máy tính trên phạm vi Internet được gọi là mạng liên kết nối, giúp kết nối trên toàn cầu.

Tuy nhiên, có thể phân loại mạng máy tính liên kết nối dưới góc địa lý thành những dạng sau:

• Mạng cục bộ (LAN: Local Area Network)

Mạng LAN là một cụm từ rất phổ biến tại các văn phòng công ty hiện nay. Chúng chính là một dạng mạng cục bộ, kết nối máy tính trong một vùng có diện tích tương đối nhỏ. Ví dụ như: một phòng, một tòa nhà, một xí nghiệp, một cơ quan, một trường học,…

Mạng LAN trong thực tế được kết nối thành mạng ngang hàng hoặc dựa trên máy chủ. Nhưng các máy tính nếu muốn kết nối mạng LAN đều phải có kết nối dựa trên các yêu cầu: phải có card giao tiếp mạng (NIC: Network Interface Card) và thiết bị truyền thông (có dây hoặc không dây).

• Mạng cục bộ (WAN: Wide Area Network)

Mạng WAN hay còn gọi là mạng diện rộng với khả năng kết nối các máy tính ở cách nhau những khoảng cách lớn. Mạng diện rộng sẽ bao gồm hai hay nhiều LAN. Mạng WAN có khả năng bao phủ một vùng diện tích rộng (có thể là một thành phố, một vùng lãnh thổ, một quốc gia...). Trên mạng diện rộng này, các LAN được kết nối bằng cách sử dụng các đường dây của nhà cung cấp dịch vụ truyền tải công cộng.

Mạng WAN được sử dụng phổ biến đối với những công ty, tổ chức nhà nước, tập đoàn lớn có nhiều phòng ban, chi nhánh tại nhiều tỉnh, thành phố khác nhau. Mỗi chi nhánh sẽ có hệ thống mạng LAN để nhân viên trao đổi dữ liệu. Các LAN này lại được kết nối với nhau thành một mạng thống nhất của toàn công ty hay tập đoàn lớn. Đó chính là mạng WAN. Trên thế giới, mạng WAN lớn nhất chính là Internet.

Với những thông tin trên đây, các bạn đã hiểu được mạng máy tính là già và các dạng mạng máy tính hiện nay. Đây là một kiến thức cơ bản các bạn nên nắm được vì chúng rất sát sườn với công việc và cuộc sống hằng ngày.